Duiken is voor mij altijd meer dan een hobby geweest. Het is een manier om iets terug te doen voor de natuur en anderen de magie van alles wat zich onder het wateroppervlak bevindt te laten zien. Onlangs heb ik die reis een stapje verder gebracht door bij Ceningan Divers in Indonesia te gaan duiken, een vermaard PADI Eco Center en een van de top-twee meest ecovriendelijke duikcentra in de wereld. Dat blijkt uit hun Green Fins impact score op natuur en milieu. Deze ervaring heeft bij mij de ogen geopend voor hoe duurzaam de duiksector en duikcentra op de wereld kunnen zijn. Niet alleen door zo min mogelijk impact te hebben op de wateromgeving maar ook door leefomgevingen te herstellen die achteruit zijn gegaan.
Duiken in Nusa Ceningan
Ceningan Divers, gevestigd op het rustige eiland Nusa Ceningan voor de zuidoostkust van Bali, geeft toegang tot een afgelegen paradijs. De zee die het eiland omringt is rijk aan biodiversiteit, en geeft duikers de mogelijkheid om tijdens spannende driftduiken langs de gezonde koraalriffen te zweven. Maar het eiland en de naburige eilanden Nusa Lembongan en Nusa Penida staan nog meer bekend om de duikstekken waar manta’s en mola mola worden waargenomen. Op deze duikstekken worden vaak pelagische waarnemingen gedaan. Alle drie de eilanden liggen in het zeereservaat Nusa Penida. Dit is een passende achtergrond voor een duikcentrum dat zich vooral richt op ecologische duurzaamheid en zich inzet voor natuur- en milieubescherming.
Aankomst bij het duikcentrum & voorbereiding op de duiken
Vanaf het moment dat ik hier aankwam, was het duidelijk dat duiken met Ceningan Divers anders zou zijn. Het duikcentrum is een PADI Eco Center, wat betekent dat ze lid zijn van Green Fins en deelnemen aan Adopt the Blue, naast vele ander eco-initiatieven. Alles wat ze doen is gericht op het beperken van de impact op natuur en milieu en op promotie van gezondheid van de zee. Dit wordt meteen duikelijk als je voet aan wal zet en het duikcentrum binnenstapt. In feite merk je een van de initiatieven al op voordat je arriveert, want al het papierwerk wordt via internet afgehandeld. Dat betekent dat er geen papier, energie of inkt verspild wordt voor dit deel van een duikdag.
Ter plaatse begon onze dag met de meest diepgaande briefing die ik ooit heb gehad – shoutout naar Angga voor zijn onberispelijke presentatie. De briefing bevat niet alleen informatie over de duikstek maar ook over hoe we ervoor moeten zorgen dat onze duikactiviteiten geen schade toebrengen aan de zee. We werden geïnformeerd over de gedragscode van Green Fins en kregen een zeer gedetailleerd verslag van de regelgeving voor het plaatselijke zeereservaat. We bespraken het belang van perfect uittrimmen om schade aan het koraal te voorkomen, en we werden eraan herinnerd het onderwaterleven niet aan te raken of te verstoren. Ons werd ook verteld hoe we konden bijdragen aan burgerwetenschappelijk onderzoek, mochten we megafauna of afval in zee tegenkomen en daar een foto van maken. Eén ding is te weten dat je de zee moet beschermen, een ander ding is zien hoe een duikcentrum deze uitgangspunten zeer bewust omzet in acite.
Briefing aan boord
Duiken bij Ceningan Divers staat gelijk aan een masterclass in verantwoord duiken. Na onze grondige briefing aan land werden we langs het prachtige mangrovebos bij het duikcentrum geleid dat ze in de loop der jaren hebben hersteld. Daarna liepen we naar hun duikersboot die wordt aangedreven door de meest milieuvriendelijke motoren op gas.
Aan boord lieten onze Divemaster Angga, bemanningslid Gusti en kapitein Pak Desi ons de boot zien. We kregen elk een sarong om die dag te gebruiken; die zijn meer ecovriendelijke dan handdoeken want er er is minder tijd nodig om ze te drogen. En het middel om je masker te ontwasemen was biologisch afbreekbaar en samengesteld met natuurlijke ingrediënten. Tussen de duiken door kregen we fruit en zelfgemaakte snacks in herbruikbare bakjes. Geen wegwerpplastic!
Duiken met Ceningan Divers betekent dat je helemaal op je gemak wordt gesteld. Onze duiksets waren allemaal al voorbereid en stonden klaar voor controle. En hoewel dit geen specifiek eco-initiatief is, vond ik het fantastisch dat op de huuruitrusting voor de veiligheid een persoonlijke decoboei zat.
Duiken
Onze groep maakte die dag twee driftduiken met respectvolle nieuwsgierigheid. De duikstekken rond Nusa Ceningan zijn spectaculair. Je hebt er levendige koraaltuinen, steile dropoffs, en een kleurrijke verzameling aan zeeleven, van piepkleine zeenaaktslakken tot aan majestueuze manta’s. Niet een keer heeft een duiker of een begeleider tijdens de duiken het rif aangeraakt. Sterker nog, de duikgidsen instrueerden ook andere groepen duikers tijdens de duik er veilige en natuur- en milieuvriendelijke gewoonten op na te houden.
Een van de meest gedenkwaardige aspecten van duiken met Ceningan Divers was hoeveel het personeel zorgdraagt voor de omgeving. Ze namen alle een actieve rol in behouden en schoonmaken van de zee, zorgden dat ze al het afval in zee dat we tijdens onze duiken en tijdens onze oppervlakte-intervals tegenkwamen verwijderden. Deze gegevens zouden later via de Dive Against Debris app worden vastgelegd in een grotere database, een manier om wetenschappelijk onderzoek en beleidsbeïnvloeding te realiseren, zowel op lokaal als wereldwijd niveau. Wat we in de briefing uitgelegd hadden gekregen, werd ook elke keer weer tijdens onze twee duiken daadwerkelijk in de praktijk gebracht. Hoewel er niet veel afval in het water te zien was, konden we wat oude vislijnen verwijderen, een paar stukjes metaal oppakken, en een gevallen duikloodblok meenemen.
Robert, een van de mede-oprichters van Ceningan Divers, merkt op: “Ons team is zeer gemotiveerd en is er heel trots op dat ze weten dat zij zijn getraind in het volgen van de aller strengste gedragscode in de branche. We stijgen boven onszelf uit door het geven van wekelijkse workshops, training, brevetteringsprogramma’s etc. We denken dat het investeren in ons personeel en team ons een fantastische reputatie heeft gegeven, en ons in staat stelt onze teamleden te behouden – die de trots delen om deel uit te maken van ons succesverhaal.”
Duiken met Ceningan Divers ging niet alleen over plezier beleven aan de spectaculaire onderwaterwereld maar ook over begrip van onze rol die te behouden. Elke duik was een leerervaring, die de toewijding van het duikcentrum aan de Pijlers voor Verandering van PADI reflecteert. Niet alleen is meer leren over bescherming van de zee een belangrijk onderdeel van duiken met Ceningan Divers. Het duikcentrum heeft ook een online trainingscentrum voor natuur- en milieubescherming, met negen workshops over bescherming van het onderwaterleven, voor zowel duikers als niet-duikers.
Go Eco!
Als ik terugdenk aan mijn tijd met Ceningan Divers, voel ik een hernieuwd gevoel van verantwoordelijkheid. Duiken met een doel, met een focus op natuur- en milieubescherming, heeft de manier waarop ik elke duik beschouw getransformeerd. Ik ben niet alleen een bezoeker van de onderwaterwereld. Ik ben ook een poortwachter voor de toekomst van de zee.
Als je ooit naar Indonesië gaat, dan raad ik Ceningan Divers aan en meer te weten te komen over hun eco-initiatieven. Of je nu al jaren een doorgewinterde duiker bent of pas net bent begonnen, hun toewijding aan ecovriendelijk duiken en bescherming van de omgeving zal jouw duikervaring verrijken en je verbinding met de zee verdiepen. Of zoek een ander PADI Eco Center bij jou in de buurt of op de bestemming van jouw keuze. Uiteindelijk is duiken met een doel duiken voor een betere toekomst.