Duiken is een sociale activiteit. Vanaf de eerste keer dat je je tenen in de onderwaterwereld steekt, leer je van een instructeur, ga je op verkenning met een buddy en deel je ervaringen met collega-duikers tijdens je cursussen en duikreizen. We leren allemaal van elkaar en het gedrag van de ene duiker kan gemakkelijk anderen beïnvloeden, ten goede of ten kwade. Daarom is het belangrijk om te weten hoe je andere duikers aanspreekt op slechte gewoonten of gedrag dat schadelijk kan zijn voor het kwetsbare mariene ecosysteem.
De impact van slechte gewoonten
Als duikers zijn we afhankelijk van een gezonde zee om de onderwaterwereld nog vele jaren lang te kunnen blijven verkennen. Onze acties kunnen echter zeer schadelijk zijn voor het kwetsbare zeemilieu. Zonder het te beseffen kunnen we het onderwaterleven beschadigen, koraalriffen vernietigen, het water vervuilen en delicate ecosystemen bederven.
Dit zijn enkele van de meest voorkomende slechte gewoonten onder duikers en de impact die ze kunnen hebben:
- Zeedieren aanraken – Of je nu een zeester oppakt voor een foto of een vis “aait”, je aanraking kan kwetsbare zeedieren schaden. Het kan ze stress bezorgen en de beschermende laag op hun huid kapot maken, waardoor ze kwetsbaar worden voor ziektes of zelfs sterven. En als je waterdieren uit het water haalt, zelfs voor een korte tijd, kunnen ze stikken.
- Dieren achtervolgen of lastigvallen – Zeedieren zijn gevoelig voor stress. Een walvishaai achtervolgen voor een foto of een schildpad lastigvallen tijdens het eten veroorzaakt stress. Het onderbreekt hun natuurlijke gedrag en kan ertoe leiden dat ze het gebied ontvluchten of hun voedsel- of broedgebieden verlaten.
- Zand omwoelen – Deze actie kan koralen en bodemorganismen verstikken, hun huizen beschadigen en een sedimentwolk creëren die filterende dieren kan schaden.
- Zeedieren voeren – Dieren kunnen afhankelijk worden van mensen die ze voedsel voeren, waardoor hun natuurlijke gedrag wordt verstoord en mogelijke gezondheidsproblemen kunnen ontstaan.
- Afval achterlaten – Het achterlaten van afval, verloren apparatuur of vistuig in de zee of aan de kust draagt bij aan vervuiling en kan zeebewoners verwonden als ze het voor voedsel aanzien of erin verstrikt raken.
- Slechte controle over het drijfvermogen en vinnen – Koraal leeft en is erg kwetsbaar, het duurt jaren voordat het weer aangroeit. Duikers die niet juist zijn uitgelood of niet goed zijn uitgetrimd, kunnen gemakkelijk koraalriffen beschadigen door er per ongeluk tegenaan te schoppen of stukken af te breken als hun meters en slangen niet zijn vastgezet.
- Schelpen, koralen of stenen meenemen – Het meenemen van souvenirs uit zee lijkt misschien onschuldig (het is er tenslotte maar één!), maar het loopt snel op als alle duikers hetzelfde doen. Zelfs als ze leeg lijken, bieden schelpen en koraalfragmenten nog steeds onderdak aan ander zeeleven en spelen ze een rol in het ecosysteem.
Naast de impact op het milieu kunnen slechte duikgewoonten duikers ook in gevaar brengen. Duikers die duikplannen niet volgen, diepte- en tijdslimieten overschrijden, hun luchtverbruik niet bijhouden, buiten hun trainingsgrenzen duiken of hun buddy achterlaten, brengen zichzelf en anderen in gevaar.
Het belang van je mond open doen
Het kan ongemakkelijk zijn om iemand aan te spreken op diens slechte gewoonten, vooral als je iemand niet goed kent. Maar als collega-duikers hebben we de verantwoordelijkheid om voor elkaar en het milieu te zorgen. We zijn allemaal rentmeesters van de oceaan en het is aan ons allemaal om deze te beschermen.
Als je iets ziet, zeg dan iets.
Als je toekijkt en toestaat dat slechte gewoonten niet worden aangepakt, is het niet alleen die ene duiker die schade blijft veroorzaken. Andere duikers die dit gedrag waarnemen, kunnen ervan uitgaan dat het acceptabel gedrag is en zo zal het probleem zich blijven verspreiden.
Bepaald gedrag onder water kun je misschien corrigeren. Je kunt bijvoorbeeld naar het koraal wijzen om een duiker te laten zien dat hij er tegenaan schopt en het signaal geven om iets meer lucht in zijn trimvest te blazen, maar vaak zul je na de duik een gesprek moeten voeren, vooral als je grotere of herhaalde problemen wilt aanpakken.
Je mond open doen is cruciaal om een cultuur van veilig duiken te creëren waarin we allemaal van elkaar kunnen leren, ongelukken kunnen voorkomen en verantwoorde interacties met de zee kunnen hebben.
Hoe benader je andere duikers
Praten met andere duikers over hun slechte gewoonten kan lastig zijn. Het is essentieel om met empathie en begrip te communiceren. Vaak komt dit gedrag voort uit onwetendheid en niet uit kwade wil.
Door het gesprek te benaderen vanuit respect en educatie in plaats van oordeel, heb je een betere kans om tot de andere duiker door te dringen en diens gedrag positief te beïnvloeden.
Hier zijn enkele tips om met andere duikers over slechte gewoonten te praten:
- Kies de juiste tijd en plaats – Bespreek de kwestie privé, uit de buurt van anderen, om te voorkomen dat de andere persoon in verlegenheid wordt gebracht. Kies een rustig moment om je te concentreren op het gesprek zonder afleidingen of tijdsdruk.
- Begin met een compliment – erken iets positiefs over hun duikvaardigheden of -ervaring. Dit houdt de toon positief en laat zien dat je hen waardeert als duikers.
- Wees specifiek – Wees specifiek in plaats van algemene uitspraken te doen als “je bent een slechte duiker”. Bijvoorbeeld: “Het viel me op dat je het koraal aanraakte tijdens onze duik.”
- Leg uit waarom het belangrijk is – De meeste duikers geven om de oceaan maar beseffen niet wat de impact van hun acties is. Door de gevolgen van hun gedrag uit te leggen, kun je hen helpen begrijpen waarom het essentieel is om hun slechte gewoonten te veranderen. Gebruik gegevens of persoonlijke ervaringen om je boodschap kracht bij te zetten.
- Bied oplossingen – In plaats van alleen maar op het probleem te wijzen, kun je ook alternatieve handelingen aanreiken om het probleem te verminderen. Geef ze bijvoorbeeld tips om hun drijfvermogen te verbeteren of stel voor dat ze een Peak Performance Buoyancy-cursus (perfect uittrimmen) gaan volgen.
- Wees direct maar respectvol – Als je slechte gewoonten bespreekt, is het belangrijk om direct en duidelijk te zijn om ervoor te zorgen dat ze de impact van hun acties begrijpen. Het is echter net zo belangrijk om vriendelijk en respectvol te zijn. Voorkom dat je confronterend of veroordelend overkomt. Iedereen maakt fouten; je doel is om op te voeden en te verbeteren, niet om te beschimpen of te kleineren.
Het is ook goed om de duikgids te informeren over slechte gewoonten die je waarneemt. De duikgids kan richtlijnen afdwingen en het probleem tijdens de briefing voor de duik aanpakken of consequenties verbinden aan recidivisten.
Het goede voorbeeld geven
Uiteindelijk is de beste manier om slechte duikgewoonten aan te pakken zelf het goede voorbeeld te geven. Wees een verantwoordelijke duiker, volg de juiste duiketiquette en respecteer het zeeleven en het milieu. Zo bescherm je niet alleen de zee, maar geef je ook het goede voorbeeld aan andere duikers.
Je kunt jezelf ook blijven bijscholen over verantwoord duiken door middel van cursussen zoals de Green Fins Diver e-Course of de PADI AWARE® Specialty. Deze programma’s brengen waardevolle kennis bij en laten zien dat je je inzet om een verantwoordelijke duiker te zijn en het zeemilieu te beschermen.
De volgende keer dat je een collega-duiker schadelijk of roekeloos gedrag ziet vertonen, aarzel dan niet om dit te melden. We kunnen allemaal een verschil maken in het creëren van een veiliger en meer bewuste duikgemeenschap en het beschermen van de oceaan voor toekomstige generaties.
