Als je aan een ‘superzeeheld’ denkt, komt ongetwijfeld Aquaman bij je op. Maar echte zeedieren spelen een belangrijke rol bij het beschermen van hun leefgebied, en de daaruit volgende gezonde ecosystemen in zee zijn essentieel als het gaat om het behoud van leven op onze planeet. Daarom zijn onder andere deze vier dieren een superzeeheld.
Harlekijngarnaal
Deze mooie pastelkleurige garnalen zien er met hun paar centimeter lengte misschien heel onschuldig uit maar zij beschermen de koraalriffen met nog een paar soorten tegen de dreiging van een zeester. Harlekijngarnalen leven in de Indische Oceaan en in de Stille Oceaan en hebben altijd trek in een hongerige aanvaller van het koraal: de doornenkroon.
Elke doornenkroon kan per jaar zo’n zes vierkante meter koraal verschalken. Dus als de populatie doornenkronen toeneemt, hebben koraalriffen daarvan te lijden. Bij de Universiteit van de Filipijnen werd echter ontdekt dat harlekijngarnalen zo’n 5 tot 6 procent van de doornenkroonpopulatie opeet. Als gevolg daarvan beperken zij de groei van de doornenkroonpopulatie en beschermen ze het koraal.
Paartje harlekijngarnalen blijven hun hele leven bij elkaar en werken samen om op doornenkronen te jagen en zorgen zo voor een barrière voor het koraalrif. Dat is een heroïsche daad bij de wereldwijd stijgende temperatuur van het zeewater en de negatieve impact van de mens op de koraalriffen.
Rode vleermuisvis
Dusky Batfish, Pinnate Spadefish, Pinnate Batfish, Shaded Batfish of in het Nederlands rode vleermuisvis zijn maar een paar namen voor de Platax pinnatus. Ze worden aangetroffen in het westelijke deel van de Stille Oceaan en bij het Groot-Barrièrerif. Deze vissen veranderen van kleur: tijdens de groei veranderen ze van gitzwart met oranje tot zilverkleurig met geel. En ze spelen een verrassend grote rol als het gaat om bescherming van koraalriffen.
Onderzoek dat is uitgevoerd door de James Cook Universiteit in Queensland, Australië, wijst uit dat deze soort snel macro-algen van koraalriffen verwijdert. Macro-algen concurreren met koraal, en als ze ongemoeid worden gelaten, kunnen ze het herstel van de koraalriffen remmen doordat zich geen nieuw koraal kan afzetten.
De onderzoekers maakten gebruik van camera’s om de vissen te bestuderen. Zo konden ze zien welke vissen verantwoordelijk waren voor het verwijderen van algengroei. Ze waren verbaasd te zien dat de rode vleermuisvissen juist degenen waren die de macro-algen aten, aangezien die minder vaak op de riffen voorkomen dan de algemene soorten als papegaaivissen en doktersvissen.
Zeeotter
Als de kelpwouden in het noordelijke deel van de Stille Oceaan Gotham City zouden zijn, dan zouden de zeeotters Batman zijn. Drijvend op de dikke pakketten van massief bruine algen, zijn deze kleine zeedieren gretige eters. Ze consumeren elke dag tot 25% van hun lichaamsgewicht. Gelukkig bestaat de meest geliefde maaltijd van de otter uit zee-egels, een soort dat van kelp leeft.
Bij afwezigheid van predatoren zoals zeeotters, groeien de populaties zee-egels en maaien ze als het ware de kelpwouden weg. Grote groepen zee-egels kunnen de zeebodem volledig afgrazen. Zeeotters houden de kelpwouden gezond door deze stekelige predatoren te eten. Het resultaat is dat zeeotters ervoor zorgen dat veel andere diersoorten zich in de kelpwouden kunnen schuilhouden. Lees verder over zeeotters.
Haaien
Haaien kunnen ook als helden van de zee worden beschouwd. Aan de top van de voedselketen kunnen haaien de wereldwijde keten aan zeeleven en voedsel beïnvloeden. Net als de harlekijngarnalen houden ze predatoren onder controle. Als haaien andere roofvissen eten, kunnen herbivore vispopulaties – zoals de rode vleermuisvissen – in aantal toenemen en de balans tussen algen en koralen op de riffen in stand houden.
Bovendien jagen haaien op zwakke, langzame en zieke dieren. Als gevolg daarvan neemt de verspreiding van ziekten af en kunnen vispopulaties blijven bestaan. Lees verder over haaien.
Je hoeft geen onderwaterdier te zijn om een superzeeheld te worden, maar als PADI-duiker kom je aardig in de buurt van die status. Als je PADI Torchbearer wordt, kun je bijdragen aan bescherming van de zee, zowel boven als onder water.