Zeeschildpadden behoren tot de leukste dieren die onze zeeën bevolken. Het is niet verwonderlijk dat zowel duikers als snorkelaars altijd helemaal blij worden als ze de dieren spotten en ermee gaan zwemmen. Hoeveel weet jij over deze karaktervolle dieren? Lees verder en kom meer over zeeschildpadden te weten!
Deze reptielen (zoals krokodillen en slangen) bestaan al meer dan 150 miljoen jaar. Dat is lang genoeg om de opkomst en ondergang van dinosauriërs te hebben meegemaakt.
Zoals je waarschijnlijk al vermoedde, hebben zeeschildpadden hun lichaam aangepast om in zee te kunnen leven. In feite brengen ze ongeveer 96% van hun leven in zeewater door.
Er zijn wereldwijd zeven soorten zeeschildpadden:
- Lederschildpad (Dermochelys coriacea)
- Onechte karetschildpad (Caretta caretta)
- Soepschildpad (Chelonia mydas)
- Karetschildpad (Eretmochelys imbricata)
- Warana (Lepidochelys olivacea)
- Platrugzeeschildpad (Natator depressus)
- Kemps zeeschildpad (Lepidochelys kempii)
Hieronder vind je een overzicht van 11 bijzondere plekken op de wereld om met deze bijzondere dieren te zwemmen of te duiken in hun natuurlijke leefomgeving.
1. Galapagoseilanden, Ecuador
The Pacifische soepschildpad (Chelonia mydas agassisi) is een ondersoort van de soepschildpad die alleen voorkomt bij de Galapagoseilanden. Deze ondersoort leeft in de subtropische en tropische wateren van de Stille Oceaan en kan worden onderscheiden van andere soepschildpadden door zijn getande onderkaak en het enkele paar schubben dat zijn ogen bedekt.
Je kunt de schildpadden het hele jaar zien tijdens het snorkelen of duiken op de Galapagoseilanden. De belangrijkste broedplaats is Quinta Playa op het eiland Isabela.
- Beste reistijd: december tot maart
- Broedseizoen: december tot maart
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: februari tot mei
Zoek een liveaboard in Ecuador
2. Het Groot Barrièrerif, Australië
Het Groot Barrièrerif is het grootste koraalrifsysteem ter wereld. Het strekt zich uit over 2.000 kilometer en is zelfs zichtbaar vanuit de ruimte. Hoewel het is beschadigd door opwarming van de aarde en vervuiling, is deze mariene structuur nog steeds rijk aan leven, met meer dan 1.500 vissoorten, verschillende soorten walvissen, dolfijnen en 6 soorten zeeschildpadden.
De broedplaats van de soepschildpad wordt een kolonie genoemd. Er zijn er in totaal 18 langs het Barrièrerif. Vijf van deze, met ongeveer 30.000 nestelende vrouwtjes, bevinden zich rond Raine Island en Moulter Cay in het noordelijke deel van het Groot Barrièrerif. De andere 13 bevinden zich in het zuidelijke deel, waar ongeveer 8.000 vrouwtjes hun eieren leggen in een groep eilanden genaamd Capricorn Bunker.
- Beste reistijd: mei tot oktober
- Broedseizoen: eind oktober tot februari
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: eind december tot april
Zoek een liveaboard bij het Groot Barrièrerif
3. Ari-atol, Maldiven
De Malediven bestaan uit meer dan 1000 koraaleilanden, verdeeld over 26 ringvormige atollen in de Indische Oceaan. Deze atollen staan bekend om hun witte koraalzand en het buitengewone onderwaterleven.
Duiken en snorkelen bij het Ari-atol is een onvergetelijke ervaring. De locatie is zelfs geschikt voor beginners. Je wordt er getrakteerd op manta’s, scholen tropische vissen, naaktslakken, zeesterren, dolfijnen en walvishaaien.
Zeeschildpadden zijn overal te vinden, zelfs in het ondiepe water. Zo krijg je zonder problemen karetschildpadden te zien terwijl ze zeesponzen eten langs het rif (in het foerageergebied). Soms is het mogelijk om te zwemmen met Warana’s of soepschildpadden. Deze schildpadden leggen echter zelden hun eieren op de Maldiven.
- Beste reistijd: januari tot april
- Broedseizoen: zeer zeldzaam
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: zeer zeldzaam
Zoek een liveaboard op de Maldiven
4. Maui, Hawaï
Hawaï is een vulkanische archipel in het centrale deel van de Stille Oceaan. Er komen vijf van de zeven soorten zeeschildpadden voor. De meest voorkomende zijn de soepschildpad (plaatselijk honu genoemd) en de karetschildpad (honu’ea). Minder vaak gezien zijn de lederschildpad, de onechte karetschildpad en de Warana.
Hawaïaanse soepschildpadden krijg je het hele jaar door tijdens het snorkelen of duiken langs de zuid- en westkust van Maui te zien, vooral bij South Maui Turtletown. Je ziet ze daar algen eten, op de zeebodem liggen of naar de oppervlakte komen om te ademen. Misschien zie je er zelfs een op het strand zonnebaden.
Houd in gedachten dat je deze schildpadden nooit moet lastigvallen. Dit zorgt niet alleen voor verstoring van de schildpadden, in Hawaï is het ook nog eens illegaal.
- Beste reistijd: april tot oktober
- Broedseizoen: soepschildpadden op de noordwestelijke Hawaïaanse eilanden nestelen van mei tot oktober in het Papahanaumokuakea Marine National Monument. 90% van het nestelen onder karetschildpadden vindt plaats aan de Ka’u-kustlijn van Big Island
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: eind juni tot december (karetschildpadden)
5. Marsa Alam, Egypte
Marsa Alam is een stad in het zuidoosten van Egypte en is een van de bekendste duikbestemmingen in de Rode Zee. Wil je een prachtig koraalrif, tropische vissen, dolfijnen, rifhaaien, Napoleonvissen en vooral zeeschildpadden, dan zit je hier helemaal goed.
Abu Dabbab Bay staat algemeen bekend als een prachtig zandstrand waar het mogelijk is om te zwemmen met soepschildpadden en doejoengs. Beiden voeden zich met zeegras en worden meestal gezien tijdens het snorkelen, niet ver van het strand. Wil je karetschildpadden zien dan moet je duiken of snorkelen langs de riffen, waar ze hun foerageergebied hebben.
Beide soorten leggen zelden hun eieren langs de kust. De meeste nestactiviteiten vinden plaats op eilanden voor de kust waar toegang over land bij wet verboden is. Soms kan het broedseizoen eerder of later beginnen dan normaal, afhankelijk van de temperatuur.
- Beste reistijd: juni tot september
- Broedseizoen: juli tot augustus (soepschildpadden); juli tot augustus (karetschildpadden in de omgeving van Hurghada)
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: augustus tot oktober (soepschildpadden); juli tot oktober (karetschildpadden)
6. Sipadan, Maleisië
Sipadan is een heel klein eiland van Maleisië in de Celebeszee. Het is een van de beste duikbestemmingen ter wereld met meer dan 3.000 verschillende soorten vissen en honderden koraalsoorten.
Je kunt er duiken met grote scholen barracuda’s, horsmakrelen, witpunthaaien en naaktslakken. Zo nu en dan zie je er ook manta’s, hamerhaaien en walvishaaien..
Deze plek is ideaal om te zwemmen met soep- en karetschildpadden die het hele jaar door bij het rif te vinden zijn. Je wordt tijdens elke duik omringd door 20 tot 30 van deze dieren. Ze letten totaal niet op duikers, ze blijven dooreten. Of ze gaan even naar de oppervlakte om te ademen. Verder is het zeewater er met een temperatuur van 26-30 ° C altijd warm.
- Beste reistijd: april tot november
- Broedseizoen: april tot september (beide soorten)
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: juni tot november (beide soorten)
Zoek een duikresort in Maleisië
7. Cook Island Marine Reserve, Australië
Cook Island Marine Reserve is een klein beschermd gebied niet ver van de Gold Coast in het zuidoosten van Queensland. Het is een reservaat voor het zeeleven. Je vindt er een grote verscheidenheid aan vissen, waaronder papegaaivissen, kogelvissen, tandbaarzen, luipaardhaaien, wobbegong en soepschildpadden. De schildpadden zijn het hele jaar door te spotten.
Als je met de zeeschildpadden duikt, raak ze dan niet aan en houd een afstand van vier tot vijf meter aan. Op deze manier kun je genieten van de schildpad zonder hem lastig te vallen.
Zowel soepschildpadden als onechte karetschildpadden broeden op de stranden in het noorden van Nieuw-Zuid-Wales (NSW). De jongen kruipen van januari tot mei uit hun ei. Het eiland zelf heeft overigens geen grote schildpaddenkolonies. Ook leggen de zeeschildpadden er bij lange na niet zoveel eieren als op de andere locaties in Queensland.
- Beste reistijd: mei tot oktober
- Broedseizoen: november tot maart
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: januari tot mei
Zoek een duikresort in Australië
8. Akumal, Playa del Carmen, Mexico
Akumal, gelegen tussen Playa del Carmen en Tulum, is een Maya-woord dat “plaats van de schildpadden” betekent. Het is de beste plek in Mexico om te zwemmen met soepschildpadden en onechte karetschildpadden.
Akumal Beach is ideaal voor snorkelaars (zelfs voor beginners), omdat de kleine ondiepe baai (vijf meter diep) wordt beschermd door een rif. De bodem van de zee is zanderig en bedekt met een tapijt van planten waar de schildpadden op af komen.
- Beste reistijd: mei tot augustus
- Broedseizoen: mei tot oktober (uitsluitend voor de soepschildpadden)
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: juli tot december
9. Tortuguero National Park, Costa Rica
Als je getuige wilt zijn van twee van de meest spectaculaire gebeurtenissen in de natuur ter wereld (als zeeschildpadden hun eieren leggen, en wanneer de jongen uit het ei kruipen), dan moet je naar Tortuguero National Park aan de noordoostkust van Costa Rica. Deze plek is echt rijk aan biodiversiteit. Hier vind je mangroven, kapucijnapen, honderden vogels en natuurlijk zeeschildpadden (soepschildpadden, karetschildpadden en lederschildpadden), die het hele jaar door gespot kunnen worden.
Soep- en lederschildpadden trekken naar de stranden om hun eieren te leggen. Tijdens het broedseizoen van de soepschildpad komen meer dan 2000 vrouwtjes naar het gebied. De meesten van hen leggen ’s nachts eieren. Als je ze wilt observeren heb je een lokale gids nodig. Het is namelijk verboden om na 18.00 uur het strand op te gaan.
Het droge seizoen is van november tot april, maar langs de Caribische kust kun je het hele jaar door verrast worden door een tropische regenbui.
- Beste reistijd: maart tot augustus
- Broedseizoen: juli tot oktober met de piek in augustus voor soepschildpadden en karetschildpadden; maart tot juli voor lederschildpadden
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: september tot december voor soepschildpadden en karetschildpadden; mei tot september voor lederschildpadden
Zoek een duikresort in Costa Rica
10. La Flor-wildreservaat, Nicaragua
Het natuurreservaat ‘Refugio De Vida Silvestre La Flor’ in Nicaragua, is een van de beste plekken ter wereld om duizenden vrouwtjeszeeschildpadden te zien komen om hun eieren te leggen.
Het wildreservaat van La Flor ligt aan de Pacifische kust van Nicaragua, dicht bij San Juan del Sur en de grens van Costa Rica. Van juli tot december vind je er meer dan 100.000 Warana’s. Deze schildpadden komen hier hun eieren leggen. Dat geldt af en toe ook voor karetschildpadden, lederschildpadden en soepschildpadden.
Dit fenomeen wordt plaatselijk “arribada” genoemd. Als je helemaal gek bent van zeeschildpadden, is dit de plek waar je moet zijn!
Het regenseizoen is van mei tot oktober. En omdat Nicaragua in de tropen ligt, is de temperatuur er altijd tussen de 23 en 32 ° C.
- Beste reistijd: juli tot november
- Broedseizoen: juli tot december
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: september tot februari
Zoek een duikcentrum in Nicaragua
11. Bunaken Marine Park, Indonesië
Bunaken Marine Park ligt in Noord-Sulawesi in Indonesië. Dit is een van de eerste beschermde mariene natuurgebieden die de Indonesische regering heeft uitgeroepen. . En dat is te zien! Het aantal schildpadden neemt er elk jaar toe. Maar naast de schildpadden vind je er caleidoscopische koraalriffen, grote scholen vissen, veel macroleven en passerende diepzeedierensoorten.
De meest voorkomende zeeschildpaddensoort in Bunaken is de soepschildpad. Bij duikstekken met rifwanden zoals Lekuan, heb je er zoveel dat je makkelijk de tel kwijt raakt. Sommige exemplaren zijn trouwens echt bijzonder groot! In het park komen ook aardig wat karetschildpadden voor.
Bunaken biedt het hele jaar door warm water, goed zicht en goede duikcondities voor duikers van alle niveaus. De natste maanden zijn van november tot februari.
- Beste reistijd: mei tot oktober
- Broedseizoen: april tot september
- Seizoen dat de jongen uit het ei komen: juni tot november
Zoek een duikresort in Bunaken
Hoe zeeschildpadden te benaderen
Zeeschildpadden zijn dieren die onverschillig lijken te staan tegenover onze aanwezigheid. Wij allemaal, van beginners tot ervaren duikers, worden door hen aangetrokken. We benaderen ze vaak om ze te bewonderen, of er foto’s of video’s van te maken.
Lees hoe je interactie met ze kunt hebben zonder hen te storen of lastig te vallen.
Zwemmen of duiken met schildpadden
In tegenstelling tot wat je misschien denkt, is het schild, het buikschild en de schedel van deze reptielen erg gevoelig. Om deze reden mogen zeeschildpadden nooit worden aangeraakt.
Door de dieren aan te raken kunnen ze bang worden en langer hun adem inhouden dan goed voor ze is. In het ergste geval kan het zelfs ernstige longschade veroorzaken. Blijf altijd uit de buurt van zeeschildpadden en hinder ze niet bij het zwemmen.
Eieren leggen door zeeschildpadden
Richt je lamp of flitser nooit op het vrouwtje als deze eieren legt, vooral niet in de fase die hieraan vooraf gaat. Lamplicht kan er namelijk voor zorgen dat de schildpad stopt met het leggen van eieren en weggaat. Als je het geluk hebt getuige te zijn van het leggen van eieren, blijf dan op afstand en wees zo stil mogelijk.
Mocht je de enige toeschouwer zijn van het natuurlijk gebeuren, vergeet dan niet het nest te melden bij de bevoegde autoriteiten. Op deze manier kunnen de eieren van de schildpadden worden beschermd.
Het uitkomen van de eieren
Wanneer de eieren uitkomen en de pasgeboren jongen uit het zand kruipen, raak ze dan niet aan. Kijk er slechts naar en blokkeer sowieso niet hun pad naar de zee. Het is belangrijk dat de jongen snel het water in kruipen en niet worden onderschept door roofdieren op het strand.
Zeeschildpadden fotograferen
Vermijd overmatig flitslicht als je zeeschildpadden fotografeert. Richt je flitser niet rechtstreeks op hun ogen.
Identificeer jouw zeeschildpad
Het identificeren van zeeschildpadden is erg belangrijk voor onderzoekers om de populaties van diverse soorten over de hele wereld te volgen.
Wees een ambassadeur voor de zee door foto’s van beide zijden van zijn kop en van het hele lijf te maken als je in de buurt van een zeeschildpad duikt of snorkelt. De kop van een zeeschildpad is bedekt met donkere schubben (gezichtsschubben) die uniek zijn voor elk individu, net als onze vingerafdrukken.
Foto’s van het hele lijf zijn nodig om erachter te komen of het een vrouwtje of een mannetje is. Mannetjes hebben lange staarten, terwijl vrouwtjes en jongen korte staarten hebben die meestal niet zichtbaar zijn.
Stuur je foto’s plus de datum en locatie van de waarneming naar een van de onderstaande verenigingen. Zij zullen het dier identificeren en wat informatie erover naar je sturen. Als het een nog onbekende zeeschildpad is, mag je het wellicht zelfs een naam geven!
Zeeschildpadden & roofdieren
De natuurlijke vijanden van jonge zeeschildpadden zijn talrijk. Zelfs als zeeschildpadden nog in hun ei zitten, graven krabben graag met hun klauwen de eierschaal kapot.
Misschien wel de gevaarlijkste tijd in het leven van een jonge schildpad is wanneer hij vanuit zijn ei naar zee moet kruipen. Tijdens deze fase kunnen babyschildpadden worden gegeten door krabben, vogels, honden, vossen en andere dieren. Eenmaal in het water aangekomen, worden vissen ook de vijand. Naar schatting wordt slechts 1 op de 1000 babyzeeschildpadden volwassen.
Een manier om de dood van babyzeeschildpadden zoveel mogelijk te helpen voorkomen, is door voorzichtig te zijn bij het bezoeken van neststranden met een huisdier. Houd je huisdier altijd aan de lijn en houd in de gaten waarmee je huisdier eventueel speelt.
Nadat de volwassenheid is bereikt, neemt het aantal vijanden drastisch af. In dit stadium zijn haaien en orka’s de enige andere zeedieren die gevaarlijk zijn voor zeeschildpadden.
Bedreigingen voor zeeschildpadden
Het grootste gevaar voor zeeschildpadden is de mens (en zijn handelingen). Op de volgende manieren vormt de mens een bedreiging voor zeeschildpadden:
- Verstrikt raken in vistuig: visnetten kunnen een dodelijke val worden voor deze reptielen. Omdat ze door verstrikking niet meer naar de oppervlakte kunnen om te ademen, verdrinken ze. Zeeschildpadden kunnen ook gewond raken of doodgaan door vishaken.
- Stroperij en illegale handel in eieren, vlees en schelpen: door deze praktijken komen er minder jongen en worden minder schildpadden volwassenen waardoor de komst van volgende generaties belemmerd wordt
- Vervuiling van de zee door plastic en afval: als schildpadden plastic of afval binnenkrijgen, kunnen ze hieraan doodgaan. Bovendien kan vervuiling er toe leiden dat hun natuurlijk voedsel gedood wordt of ziek maakt.
- Bebouwing aan de kust: nieuwbouw aan de kust kan het natuurlijke broedgebied vernietigen of verkleinen, waardoor de schildpadden er geen eieren meer kunnen leggen.
- Opwarming van de aarde: deze wereldwijde ontwikkeling is van invloed op mariene ecosystemen en verlamt een natuurlijk evenwicht dat al miljoenen jaren bestaat.
Door al deze activiteiten worden zeeschildpadden met uitsterven bedreigd.
Beschermers van zeeschildpadden
Gelukkig zijn er vele groeperingen van experts die verenigingen hebben opgericht om zeeschildpadden te beschermen. Dit doen de verenigingen door middel van onderzoek, onderwijs, training en bescherming van de leefomgeving van zeeschildpadden.
Kijk voor meer informatie op: HEPCA, Sea Turtle Conservancy, Olive Ridley Project, See Turtles, Sea Turtle Inc., Sea Turtle Preservation Society and The Leatherback Trust.
Dankwoord
Speciale dank gaat uit naar Mario Passoni voor het schrijven van dit artikel. En naar Agnese Mancini van HEPCA, Christian Díaz Chuquisengo van The Leatherback Trust, Alessandra Sulis en schrijvend redacteur Sarah Wormald.
