De duikgemeenschap is een krachtige stem voor de meest kwetsbare soort op aarde: de haai. Al ruim 30 jaar hebben duikers het de PADI AWARE Foundation mogelijk gemaakt een zetel aan de internationale tafel te bezetten en het woord te voeren voor bescherming van haaien. Door onze gezamenlijke inspanningen hebben we bijgedragen aan het zekerstellen van beschermende maatregelen voor meer dan honderd soorten haaien en roggen. En daar houdt het niet mee op.
In 2023 kondigde PADI aan dat Blancpain de ondersteuning zou uitbreiden door het programma Kwetsbare Soorten onder de PADI Blauwdruk voor Actie voor de Zee op te nemen. In het programma Kwetsbare Soorten is de ontwikkeling van de Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen van PADI AWARE opgenomen, het grootste burgerwetenschapsprogramma onderwater dat is opgezet ter voorkoming van het uitsterven van haaien en roggen. De nieuwste evolutie komt net een jaar nadat PADI en Blancpain, een prestigieuze Zwitserse horlogemaker, een meerjarige samenwerking afkondigden die gericht is op het vergroten van het aantal zeereservaten op de wereld. Als een van de oprichters van de Blauwdruk voor Actie voor de Zee van PADI heeft Blancpain de uitvoering van het PADI-programma voor zeereservaten in een versnelling gebracht, en dat geldt ook voor het paradepaardje, het burgerwetenschapsprogramma Adopt the Blue™.
Het plan om haaien te beschermen
Haaien en roggen zijn, gezamenlijk gezien, een van de meest bedreigde groepen dieren op aarde. Bijna een derde van alle bekende soorten heeft te maken met een verhoogd risico op uitsterving. Twee belangrijke dreigingen voor haaien- en roggenpopulaties zijn:
- Overbevissing
- Verlies van habitat
Een belangrijke beschermende maatregel om veel soorten haaien en roggen te helpen behouden is de bescherming van cruciale habitats (koraalriffen, plekken waar ze zich voortplanten en zogeheten kraamkamers). Het succes van bescherming van dit soort habitats is moeilijk te bepalen, aangezien er maar weinig effectieve methoden bestaan om dat te monitoren en te evalueren. Het initiatief Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen maakt gebruik van de schaalgrootte en wereldwijde verspreiding van het PADI-netwerk van recreatieve duikers. Daarmee worden via burgerwetenschap gegevens over haaien en roggen verzameld middels een protocol dat kan worden ingezet om effectief de haaien- en roggenpopulaties in kustregio’s te monitoren, met actuele gegevens, en dat helpt bij het bepalen en instellen van zeereservaten via het PADI AWARE Adopt the Blue-programma.
De Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen zal een voortdurend en wetenschappelijk waardevol beeld geven van het monitoren van de gezondheid van de meest bedreigde mariene soorten op de wereld. Zowel duikers als niet-duikers zullen in staat zijn om gegevens over waarnemingen van de soorten te verzamelen of om bij te dragen aan het monitoren van duikstekken en trends in de populaties te volgen. De gegevens zullen aan een rigoureuze wetenschappelijke analyse worden onderworpen en worden gebruikt om ervoor te zorgen dat kwetsbare soorten haaien en roggen voldoende bescherming krijgen voor gezonde populaties.
“Blancpain streeft al lang naar daadwerkelijke betrokkenheid bij problemen met bescherming van zeeën. Onze samenwerking zal ervoor zorgen dat we sneller onze gezamenlijke doelen voor bescherming van de zee bereiken”, aldus Dr. Drew Richardson, CEO van PADI Worldwide en Voorzitter van de PADI AWARE Foundation. “De uitgebreide ondersteuning van Blancpain bij het programma Kwetsbare Soorten van PADI zorgt voor een enorme krachtinspanning door het combineren van de Blancpain Ocean Commitment met de PADI Blauwdruk voor Actie voor de Zee bij het bevorderen van positieve verandering voor de zee.”
Duikers meer mogelijkheden bieden voor burgerwetenschap
De afgelopen tien jaar is er een toename geweest van duikers die onderwaterburgerwetenschappers werden, door hun vaardigheden voor het ontdekken van onderwaterwereld aan te passen naar bescherming van die onderwaterwereld. Als verkenners en beschermers van de onderwaterwereld draagt deze groep duikenthousiastelingen en professionals bij aan een brede reeks van onderzoeks- en beschermingsprojecten, met gebruik van hun unieke toegang tot onderwateromgevingen. Door middel van deze activiteiten koesteren duikers een diepere verbinding met de zee en de bewoners van de zee, en geven vaak een stem voor het behoud van deze natuurlijke omgevingen.
De afgelopen 13 jaar heeft de duikgemeenschap bijgedragen aan wat ’s werelds grootste database van onderwaterburgerwetenschap voor afval op de zeebodem is geworden. De database, in beheer bij de PADI AWARE Foundation, werd in 2011 opgezet ter ondersteuning van het Dive Against Debris®-programma, dat is ontwikkeld om de duikgemeenschap in beweging te brengen om onmiddellijk, ‘met vinnen aan’, in actie te komen voor de zee door het verzamelen van essentiële onderzoeksgegevens tijdens welke duik dan ook. Deze data kan door zee-onderzoekers en beleidsmedewerkers worden gebruikt voor beschermende inspanningen.
Nu heeft de wereldwijde gemeenschap van Fakkeldragers voor de Zee, inclusief PADI-duikers en -professionals, een extra kans om elke duik mee te laten tellen. Door het menu van burgerwetenschapsprogramma’s uit te breiden en op te nemen in de PADI Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen, hebben onderwaterverkenners en ambassadeurs voor de zee nog een manier om te zorgen voor verandering voor de zee.
Voortbouwen op eerdere successen
De Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen draagt rechtstreeks bij aan de PADI Blauwdruk voor Actie voor de Zee door aan te sluiten op de doelen en strategieën voor bescherming van kwetsbare en bedreigde soorten en de uitbreiding van zeereservaten. Meer gegevens over de populaties van haaien en roggen kan bijdragen aan de bescherming tegen uitsterving van kwetsbare soorten haaien en roggen. Bovendien kan de data die op een bepaalde locatie met de telling wordt verzameld leiden tot het instellen of uitbreiden van beschermde gebieden voor haaien.
PADI AWARE Foundation bevindt zich tussen de meest succesvolle organisaties voor bescherming van haaien en roggen in de wereld, met 30 jaar lange ervaring op het gebied van grensverleggende beschermende maatregelen voor de oceanische witpunthaai, grote hamerhaai, oceanische mantarog, walvishaai en makreelhaai – en daarnaast nog vele andere kwetsbare soorten. In november 2022 heeft PADI tijdens de 19e vergadering van CITES (Conventie over de handel in bedreigde soorten van wilde fauna en flora) in Panama-stad geholpen dat haaien de juiste bescherming krijgen. Daar kwamen overheidsdelegaties overeen de internationale handel voor alle requiemhaaien (menshaaien) te beperken, een van de grootste haaienfamilies van soorten, alle hamerhaaien, en alle gitaarhaaien – wat nog eens 60 soorten extra toevoegt aan de lijst met haaiensoorten die worden beschermd door CITES in Bijlage II. Dit positieve resultaat werd gevolgd doordat PADI door het gastland Panama is gevraagd om specialistisch advies en onderzoeksgegevens te geven aan alle overheidsdelegaties die aanwezig waren om de ondersteuning te helpen verzekeren voor een cruciale stemming om het aantal beschermde haaien- en roggensoorten te verdubbelen. Tot nu toe hebben PADI AWARE Foundation en PADI bijgedragen aan het verzekeren van beschermende maatregelen voor ruim 105 soorten haaien en roggen.
“Met een toenemend aantal duikers dat interesse toont voor bescherming van haaien, stelt de Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen duikers in staat om als duikende burgerwetenschappers te functioneren om data van hoge kwaliteit te verzamelen over kwetsbare haaiensoorten. Betrokken duikers over de hele wereld die ervoor kiezen deel te nemen, dragen rechtstreeks bij aan het versnellen van nationale en wereldwijde beschermende maatregelen waar die het meest nodig zijn”, aldus Richardson.
Zo gaat het in zijn werk
De Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen zet een wereldwijd burgerwetenschapsproject op voor het verzamelen van informatie over de verspreiding en de gezondheid van haaien- en roggenpopulaties, en voor het voortdurend monitoren van haaien- en roggenpopulaties op bepaalde Adopt the Blue-locaties. De Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen gaat ook samen met de herziene AWARE-specialty-cursus Shark & Ray Conservation om de recreatieve duiksector te activeren en zich uit te spreken voor meer zeereservaten die gericht zijn op haaien en roggen, en op het treffen van nog meer beschermende maatregelen voor haaien en roggen.
PADI AWARE werkt samen met de James Cook Universiteit, een van ’s werelds toonaangevende onderzoeksinstituten voor haaien en roggen voor het ontwikkelen van dataverzamelingen en analysesystemen die de wetenschappelijke integriteit van de data verzekeren. De James Cook Universiteit biedt ook taxonomische expertise voor het valideren van de ingezonden gegevens.
Door het betrekken van de wereldwijde duikgemeenschap kunnen PADI en PADI AWARE, met de genereuze steun en toewijding van Blancpain, doorgaan met het in hun kracht zetten van duikers om burgerwetenschappers te worden, bij te dragen met waardevolle data voor beschermende strategieën voor deze kwetsbare soorten en het versterken van onze gedeelde visie van een balans tussen mens en natuur.
