Verschillende bronnen geven aan dat jaarlijks tussen de 26 en 100 miljoen haaien worden gevangen, ook als bijvangst. Zelfs aan de lage kant van dat bereik is dat veel en worden haaien veel sneller uit zee gehaald dan ze zich kunnen voortplanten. Volgens de Shark Trust komt dit doordat de meeste soorten er lang over doen om geslachtsrijp te worden, langere perioden zwanger zijn, relatief weinig jongen baren en zich niet jaarlijks voortplanten. Het is dan ook geen verrassing dat veel haaienpopulaties afnemen. De meest recente wetenschappelijke studies geven aan dat meer dan een derde van alle haaiensoorten met uitsterven wordt bedreigd. Toch zijn haaien essentieel voor gezonde oceanen, onder andere omdat het roofdieren aan de top van de voedselketen zijn die het ecosysteem in balans houden door te jagen op plantenetende vissen waarvan de populatie anders te groot zou worden en teveel zeegrassen en kelp zouden consumeren, die op hun beurt kooldioxide absorberen en opslaan. Het in stand houden van een ruime haaienpopulatie lijkt dus bij te dragen aan het terugdringen van de wereldwijde klimaatverandering.
Van honderdzestig haaien en 220 roggensoorten wordt aangenomen dat ze met uitsterven worden bedreigd. “Aangenomen’ is hier het sleutelwoord, want gebrek aan gegevens is een van de grootste problemen waar wetenschappers mee te maken hebben. Om te voorkomen dat haaien nog tijdens ons leven uitsterven, hebben ze betere informatie nodig, niet alleen over hoeveel haaien er zijn, maar ook over waar ze zich bevinden en, net zo belangrijk, waar ze zich niet bevinden.
Als Ocean Torchbearers (fakkeldragers voor de zee) is dit waar jij en ik in ten tonele komen. PADI AWARE, die een centrale rol heeft gespeeld in de internationale bescherming van bedreigde haaiensoorten, pakt dit probleem aan met de Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen. Details worden binnenkort bekendgemaakt, maar voor de telling zullen duikers (en ook niet-duikers) de PADI AWARE Conservation Action Portal app (iOS of Android) gebruiken om waargenomen populatiegegevens te documenteren, vast te leggen en in te sturen. Dat wil zeggen, welke soorten haaien en roggen we zien, waar we ze zien, wanneer we ze zien en hoeveel. Het resultaat zal ’s werelds grootste dataset van haaien- en roggenpopulaties zijn, die wereldwijd beschikbaar zal worden gesteld aan onderzoekers en beheerders van haaienbestanden.
Zal het werken? Absoluut! Zoals ik eerder in een van mijn blogs heb geschreven, heeft burgerwetenschap al meer dan 100 jaar aan onderzoek mogelijk gemaakt dat anders onmogelijk zou zijn geweest vanwege de schaal en/of de financiering. Niet alleen is gebleken dat het nauwkeurig is, maar PADI AWARE heeft dit al gedaan met Dive Against Debris® ’s werelds meest geavanceerde, grootste en wijdst verspreide databank met betrekking tot plastic en ander afval in zee. Het Dive Against Debris®-programma, dat al in gebruik is door internationale wetenschappers en onderzoekers, en de daaruit voortvloeiende gegevens tonen aan dat duikers zoals jij en ik haaien en roggen kunnen helpen beschermen door te noteren, registreren en rapporteren wat we tijdens het duiken zien.
Blijf verbonden met je PADI-duikcentra of -resorts en doe mee met de Wereldwijde Telling van Haaien & Roggen. Tellen doet ertoe!
Ga op zoek naar avontuur. Red de oceaan.
Dr. Drew Richardson
PADI President & CEO
