Helaas vertrouwen veel nieuwe duikers op ervaren duikers als het gaat om het navigeren op een duikstek. En hoewel dit een hele goede manier kan zijn om op kompas zwemmen te leren, zou het toch beter zijn om onder water op je eigen navigatievaardigheden te kunnen vertrouwen? Hieronder bespreken we waarom het voor elke duiker belangrijk is om op elke duikstek te kunnen navigeren voordat we tot onze top aan tips over onderwaternavigatie overgaan.
Waarom vaardigheden om onder water te kunnen navigeren essentieel zijn
We hoeven het waarschijnlijk niet te spellen, maar onderwaternavigatie is voor duikers een van de belangrijkste vaardigheden. De activiteit zou niet zo leuk zijn als je onder water steeds verdwaalt. Maar dit gaat verder dan het plezier in de sport. Onderwater kunnen navigeren is cruciaal voor de duikveiligheid.
Accurate navigatie helpt duikers hun positie te bepalen, voorkomt dat ze de weg kwijtraken, en helpt hen bij het terugvinden van de weg naar de boot of naar het punt om het water weer te verlaten. Het beperkt ook het risico op gedesoriënteerd raken, iets wat kan leiden tot paniek of uitputting.
En effectief onder water kunnen navigeren kan helpen bij het maken en uitvoeren van duikplannen, effectief communiceren met je duikbuddy en meer onafhankelijk te worden bij elke duik.
Kort gezegd: onderwaternavigatie is een vaardigheid waar je tijdens elke duik op zou moeten kunnen vertrouwen.
Tip #1: Plan je duik, duik je plan
Als duiker heb je dit vast al duizend keer gehoord maar het is zo belangrijk dat we het niet erg vinden om het nog een keer te herhalen. Voorafgaand aan elke duik zouden jij en je duikbuddy een plan voor de duik moeten maken, en tijdens de duik moeten jullie je aan dit plan houden.
Bespreek voordat jullie te water gaan de navigatieroute die jullie van plan zijn te maken. Bespreek waar jullie te water gaan en waar en/of wanneer jullie omkeren (als jullie op hetzelfde punt weer het water uitgaan). Of anders, bepaal waar jullie het water verlaten, als jullie bijvoorbeeld een driftduik gaan maken.
Je wil ook weten welke oriëntatiepunten je tijdens de duik tegenkomt, en of er mogelijk gevaarlijke punten op de route liggen. Zo verzekeren jullie je ervan dat je bent voorbereid op zaken die van invloed kunnen zijn op het navigeren op deze duikstek.
Ook al heb je al duizend keer op dezelfde locatie gedoken, dan nog is een solide duikplan dat je met duikbuddy hebt doorgenomen de beste manier om onderwater op koers te blijven.
Tip #2: Duik niet zonder kompas
Een kompas is een voordelig en belangrijk hulpmiddel om onderwater te navigeren. Zorg dat je weet hoe je het kompas moet gebruiken en dat je begrijpt hoe het onderwater werkt. Veel manometers hebben een ingebouwd kompas in een console. Je kunt echter ook apart een onderwaterkompas aanschaffen die je bij de rest van je duikuitrusting houdt.
Onthoud echter, voordat je te water springt met de gedachte dat een kompas al jouw navigatieproblemen zal oplossen:
- Digitale kompassen moeten van tijd tot tijd gekalibreerd worden.
- Stel voordat je te water gaat je kompas in op een punt aan de kant. Dit betekent dat je weet in welke richting de kant zich bevindt, ook al ben je tijdens de afdaling in een andere richting gedraaid voordat je de bodem hebt bereikt.
- Met een kompas kun je evengoed uit koers raken. Gebruik het in combinatie met natuurlijke herkenningspunten onderwater en met gebruik van technieken om afstand in te schatten.
Tip #3: Gebruik natuurlijke aanwijzingen bij het navigeren
Boven water kunnen we gebruik maken van de stand van de zon, van de sterren, van gebouwen of zelfs van bewegwijzering om de weg te vinden. Onder water zijn er soortgelijke natuurlijke aanwijzingen. Je moet alleen weten waar je op moet letten. Bijvoorbeeld:
- Kenmerken onderwater – als je een unieke koraalformatie ziet of een bijzonder gevormde rots, sla die dan op in je geheugen. Dan kun je op de terugweg naar het punt waar je het water weer uitgaat diezelfde kenmerken onderwater weer herkennen. En daardoor weet je dat je nog steeds dezelfde route volgt.
- Zand – Rimpelingen in het zand lopen bijna altijd parallel aan de kustlijn.
- Licht – Net als boven water kan de richting waarop de zonnestralen doordringen in het water je een aanwijzing geven over de richting die je opgaat. Tijdens ochtendduiken komen de lichtstralen uit het oosten. Tijdens middag- en avondduiken komen de lichtstralen uit het westen.
- Diepte – Naarmate je verder van de kust af zwemt, zal de zeebodem normaal gesproken steeds verder aflopen. Dat betekent dat als het dieper wordt, je waarschijnlijk van de kust af zwemt. Als je dicht boven de bodem blijft zwemmen en het wordt ondieper, dan ga je waarschijnlijk richting de kust.
- Stroming – Hoewel niet voor alle duikstekken altijd opgaat, zal de richting van de stroming altijd dezelfde kant opgaan. Tijdens de eerste helft op een duik die geen driftduik is, zwem je dan meestal tegen de stroming in en op de terugweg, de tweede helft, zwem je met de stroming mee.
- Geluid – Meestal vertrouwen we tijdens het navigeren onderwater op visuele aanwijzingen, maar hoorbare aanwijzingen kunnen ook van pas komen. Je kunt bijvoorbeeld de golven op de nabijgelegen rotsen horen slaan of het brommende geluid van de motor van de boot horen waar je weer aan boord gaat.
Tip #4: Pas technieken toe om de afstand in te schatten
Hoewel er verschillende manieren zijn om onder water afstanden in te schatten, waaronder via armlengte, lijnen en luchtverbruik, is het tellen van vinslagen de meeste gebruikte manier door recreatieve duikers.
Om de afstand door middel van vinslagen in te schatten, moet je eerst vaststellen hoeveel vinslagen je nodig hebt om een bepaalde afstand in een normaal, ontspannen tempo af te leggen. Zodra je het aantal vinslagen voor een bepaalde afstand hebt berekend, kun je een inschatting maken van hoe ver je bent gekomen door het aantal vinslagen die je hebt gemaakt te tellen.
Of anders kun je ook je vinslagen tellen bij het navigeren in bepaalde vormen zoals in een vierkant, rechthoek of driehoek. Zwem gewoon in een bepaald aantal vinslagen in een bepaalde richting. Draai vervolgens op kompas en vervolg in die richting met hetzelfde aantal vinslagen of met een ander bepaald aantal vinslagen. Bijvoorbeeld: als je in een vierkant wilt zwemmen moet je dit proces herhalen met hetzelfde aantal vinslagen en drie keer 90 graden draaien om weer bij je startpositie uit te komen.
Weet dat dit echter geen exacte wetenschap is voor het inschatten van afstanden. Stroming, stress, drijfvermogen en nog een aantal andere factoren kunnen van invloed zijn op de frequentie van je vinslagen. Het is dus het beste om deze methode met andere manieren van onderwaternavigatie te combineren.
Tip #5: Blijf opletten
Een van de beste tips voor onderwaternavigatie is om de hele tijd tijdens je duik te blijven opletten. Hoewel we ons realiseren dat het makkelijk is om tijdens een duik in een soort bewegende meditatiemodus te komen, zal het bij het navigeren helpen om alert te blijven op de omgeving.
Let op aan het begin van de duik. Let op de topografie en hoe die verandert, let op de richting van de stroming, en welke dieren je ziet, vooral de soorten die op hun plek blijven of die territoriaal zijn. Als je deze dingen onthoudt, dan kan het je op de terugweg helpen de weg te vinden.
Deze tips voor onderwaternavigatie zijn nog maar het begin. Wil je een expert worden in het vinden van je weg in de onderwaterwereld (en we raden aan dat iedereen dat wil!)? Schrijf je dan in voor de PADI Underwater Navigator specialty-cursus. Deze twee- of driedaagse cursus is een van de beste specialty-cursussen voor beginners. Begin vandaag nog met het onderdeel eLearning door onderstaande button aan te klikken.